Gurbette Hasbihal / Giderayak

Umudu öldürüyorlar yavrum

baharda kuşları

balaban düşleri öldürüyorlar

yalansız gülüşleri

balözü öpüşleri öldürüyorlar.

En güzel şeyleri öldürüyorlar yavrum

kitapları ve çocukları öldürüyorlar

bal veren arıları

hamarat karıncaları öldürüyorlar

ışıyan şafağı

gülen düşünceyi

anaç türküleri öldürüyorlar.

Bak işte

geliyorlar

söndürmeye ışığını dünyamızın

güneşini doğanın.

Şimdi namluda karanfil neye yarar

duvarda afiş neye yarar

defterde şiir neye yarar?

Gidiyorum

akşam eve dönmeyebilirim

sana yalnız karanfili

ve bu şiiri bırakarak

ölebilirim.

Gidiyorum

babasız büyümeye hazır ol

hazır ol yavrum.

Trabzonlu gazeteci, yazar, politikacı, şair Attila Aşut abimizin 1978’da yazdığı şiirle başlayalım.

* * *

Medeniyet algımız doğaya düşman mı? Hem ilerleyeceğiz, hem dünyayı korumaya devam edeceğiz. Birincisini yaparken, doğanın bize verdiklerinden bir şeyler öğrenerek yapmadığımız sürece, medeniyet için yaptıklarımız başımıza felaketler açabiliyor, ölebiliyoruz. Ordu’da yaşanan son doğa felaketi aslında gerçekten bir doğal afet mi, yoksa bizim doğayı tanımamamız ve onunla (da) savaş halinde olmamızın bir sonucu mu?

Yol gerekli bir yatırımdır. Yapılması zorunlu. İnsanları, kültürleri birbirine bağlayan, tarihin ilk çağlarından beri üzerinde önemle durduğumuz bir gereksinimimiz. Ancak yolu nereye ve hangi koşullarda yapmamız gerektiğini bilmediğimizde son felaket olabiliyor. Tıpkı deprem gibi.

Karadeniz’e yol bir gereklilik, zorunluluktan dolayı yapılmıştır. Belki diğer alternatifler değerlendirilse zorunluluk, gereklilik olmaktan bile çıkabilirdi. Bir demiryolu, yaygın bir deniz yolu zaten oldukça zorlayıcı olan Karadeniz doğasına en az zararla yapabileceğimiz diğer seçeneklerdi. Olmadı karayolu tercih edildi. Bunda da en olmaması gereken yöntem tercih edildi. Deniz doldurularak genişçe bir yol yapıldı. Evet yollar kısaldı, belki ticaret arttı ama bu yol yapılırken Karadeniz’in özgün yapısı hiç dikkate alınmadı. Normal yol prosedürü uygulandı: “Dolgu yapılır, üzerine asfalt dökülür”. Oysa yapılan bu dolgu ve bu dolguyu korumak için Karadeniz’in bağrına bir hançer gibi saplanan koruma mendirekleri hırçınlığıyla bildiğimiz Karadeniz’i ancak bir süre sakinleştirebilir. Masa başında yapılan hesaplamalar, Karadeniz’in her bir metresinin gösterdiği farklı özellik bu sakinliğin yeri geldiğinde yıkıcı bir haşinliğe döneceği gerçeğini görmezlikten gelmiştir.

Aynı şey dağlardan denizlere inen bazıları minicik, bazıları büyük derelerimiz için de geçerli. Yapılaşmanın artması, orman büyüklüğünün azalması toprağın suyu tutmasını güçleştiriyor artık. Karadeniz gibi ne kadar yağmur yağacağının çoğu zaman kestirilemediği bu coğrafyada, bu da felaketin kapısını aralamaktadır.

Bir diğer etken de derelerin ıslahı adı altında dere yataklarının daraltılması ve betonlaştırılmasıdır. Toprağın suyu dereye karışamadığı gibi, dere debisi arttığında farklı kanallara kendisini yönlendirememektedir. Sadece bizim onun için hak gördüğümüz bir çizgide ilerlemesine izin veriyoruz. Bunun sonucunda da bu ıslah edilmiş dere yatakları sahile yakın yerleşim yerlerinde artık bu büyüklüğü taşıyamadığından “bendine sığmaz” oluyor.  Otoyol için yapılan dolgular da denizle sakince buluşmasını engellediğinden dere suları olmaması gereken yerlere akıyor, evlerimizin, dükkanlarımızın içine doluyor. Bize bereket vermesi gereken derelerimiz, bizim azrailimiz oluyor.

1990’da İskefiye’de yaşanan sel felaketi, bizim bu felaketin neler getirdiğini herkesten iyi anlamamıza yeter sanırım. O kara günler yeniden yaşanmasın.

Sevgiyle ve dostukla kalın.

www.facebook.com/iskefiyeli68

kaynar.yavuz@gmail.com